Οικονομάκου Φιλάνθη,
Ψυχολόγος,ψυχοθεραπεύτρια, MSc, PHd
Ο θυμός ορίζεται ως έντονη συναισθηματική αντίδραση του οργανισμού,που εμφανίζεται σε μια σειρά καταστάσεων,όπως η επίθεση και η απειλή.Πρόκειται για ένα σύνολο αντιδράσεων στη μιμική του προσώπου,στη στάση του σώματος,στον τόνο της φωνής κλπ
Πότε αισθανόμαστε θυμό;
- στο συναίσθημα αδικίας
- στην παρερμήνευση καταστάσεων
- στην αναζήτηση ερεθισμάτων με σκοπό την συναισθηματική αποφόρτιση από κάποια άλλη αιτία στην οποία δεν αντιδράμε
- όταν θέλουμε να κυριαρχήσουμε και να επιβληθούμε
- λόγω χαμηλής αυτοπεποίθησης
- λογω κάποιων οργανικών δυσλειτουργιών,πχ θυροειδούς
Η έκφραση του θυμού είναι διαφορετική για τον καθένα μας. Κάποιοι αποσύρονται και καταπιέζουν το συγκεκριμένο συναίσθημα.Τέτοιες συμπεριφορές ενοχοποιούνται για σειρά ψυχοσωματικών συμπτωμάτων.
Άλλοι όταν θυμώνουν,εκτονώνουν το συναίσθημά τους φωνάζοντας,βρίζοντας ή ακόμα προκαλώντας ζημιές ή προβαίνουν και σε πιο ακραίες εκφράσεις βίας προς τον εαυτό τους ή τους άλλους.Πάνω στην έκρηξή τους βγάζουν λεκτική επιθετικότητα.Συνήθως οι συμπεριφορές αυτές φέρνουν στα άτομα ενοχές και ενέχουν αρκετά τον κίνδυνο καταστροφής των διαπροσωπικών σχέσεων.
Οι άνθρωποι με τον θυμό τους συχνά επικοινωνούν το μήνυμα «δώσε μου προσοχή», «νιώθω πληγωμένος».
Είναι σημαντικό να γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα στον θυμό και την οργή,την ενόχληση,την πικρία,το μίσος,την απόγνωση και άλλα συναισθήματα που μπορεί ακόμα και να συνυπάρχουν.
Όταν η έκφραση του θυμού παρεμποδίζεται τότε εσωτερικεύεται και συχνά κρύβεται πίσω από συναισθήματα όπως ντροπή,θλίψη,απόγνωση ακόμα και απάθεια. Τότε μιλάμε για μεταμφιεσμένο θυμό.
Όταν ο θυμός οδηγεί σε συνεχή ξεσπάσματα,αυτό έχει μεγάλο κόστος στην προσωπική μας ζωή και η επιθετικότητα και οι διενέξεις οδηγούν σε λιγότερη ικανοποίηση μέσα στις σχέσεις μας.Τότε μιλάμε για κακοποιητικό θυμό.
Υγιής τρόπος διαχείρισης του θυμού
Είναι σημαντικό το άτομο να είναι σε επαφή με τον εαυτό του,να γνωρίζει τις ανάγκες του και να εκφράζει τα συναισθήματά του.Να προσπαθεί να λεκτικοποιεί το πως νιώθει,με ψυχραιμία και λογική.Να μην μεταθέτει την έκφραση των συναισθημάτων του γιατι τότε συσσωρεύονται και κατακλύζεται απο αυτά,οδηγείται σε υπερβολικές αντιδράσεις και εκδραματίσεις.
Διάφορες τεχνικές χαλάρωσης μέσω αναπνοής ή σωματικής άσκησης λειτουργούν πολλές φορές βοηθητικά.
Πρέπει το άτομο να περιορίσει το καθημερινό άγχος,τους έντονους και κοπιαστικούς ρυθμούς ζωής και τότε ο έλεγχος του θυμού του είναι καλύτερος.
Το σημαντικότερο όμως είναι να συνειδητοποιήσει το βαθύτερο νόημα για το οποίο θυμώνει.Ο πυρήνας του θυμού αφορά το παρελθόν,την ιστορία ζωής του και τα συναισθήματα που βίωσε από τις σχέσεις που αναπτύχθηκαν μέσα στην πατρική του οικογένεια.Στις επόμενες σχέςεις έχουμε επαναλήψεις των σημαντικών αυτών βιωμάτων.
Το πόσο τον φρόντισαν ως βρέφος,τον αγάπησαν ως παιδί,το πόσο τον διευκόλυναν να εσωτερικεύσει το καλό και να εξελιχθεί ομαλά,είναι καθοριστικό να μην βιώνει απειλητικά συναιςθήματα στις μετέπειτα σχέσεις του.
Η επίλυση των συγκρούσεων εκείνης της περιόδου έχει επουλωτική ισχύ στα τραύματα του παρελθόντος και στη διαχείριση του θυμού του.
Εκεί άλλωστε έγκειται και η συμβολή της ψυχοθεραπείας και η βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
